geri

Fransızlarla Temas ve Hariciye İşleri

 

   Collet ile sık sık temasla şifahi görüşmeler yapıyorduk. Kağıt üzerine intikal etmesi icap eden muameleler başvekalet hariciye işleri Seksiyonundan çıkardı.

   Hatay devletinin harici temsil işine Suriye'ye bırakılmış olduğu statüde işaret edilmişti. Buna rağmen Hatay devletinin kurulmasıyla Hatay kabinesini teşkil ettiğime dair Suriye hükümeti başvekiline verdiğim telgrafa cevap alamamıştım. Bu vaziyet, Hatay'ın harici temsili bakımından statünün, Suriye hükümeti tarafindan ihlal edilmiş olduğunu göstermişti. Harici temsile muhtaç olduğumuzdan, aynı zamanda siyasi inkişafların alacağı istikamete göre, belki bir gün buna zaruret hasıl olacağı mülahazasıyla, bir hariciye vekaletinin ihdasını (kurulmasını) lüzümlu gördüm ve harici işlerde muhaberelerimizi hariciye vekili sıfatiyla yapmaya başladık. Collet, bu hareketimize dair Açıkalın nezdinde nazarı dikkati celbetme mahiyetinde teşebbüste bulunmuş olmakla beraber Hatay Hariciye Vekaleti'nden gönderilen yazılara cevap vermekte devam etmişti.

   Filistin'den turist sıfatıyla gelen DNB Ajansı'nın mümessili, Almanya ile bir ticaret mukavelesi yapmayı kabul ettiğimiz takdirde Beyrut'taki Alman konsolosunun benimle görüşmeye geleceğini söylemişti. Bunu müteakip Beyrut'taki Japon konsolosu, hususi mahiyette ziyaretime gelmiş, bir ticaret anlaşmasından bahsetmişti. Bu gibi olaylara bakılırsa Milletler Cemiyeti'nde aza olmayan, dolayısıyla statüye riayete mecbur bulunmayan devletlerle resen temasa geçebilmek ihtimalleri gayri mümkün sayılmazdı. Bazı yabancı gazete ve ajans mümessillerinin bana sordukları sualler arasında Hatay'da Türk askerinin daimi kalıp kalmayacağı, İskenderun limanında Türkiye'ye askeri bir hak tanıyıp tanımayacağımız, nihayet Anschluss yapıp yapmayacağımız gibi hususlar nazarı dikkati çekiyordu.

devam